ถึงเวลาที่คุณต้องออกไปข้างนอกแล้วจริง ๆ 

ผมเคยเน้นย้ำไปหลายครั้งแล้วว่าการออกไปนอกประเทศจะทำให้เราเห็นอะไรแปลก ๆ ใหม่ ๆ เยอะมาก อย่างที่ผ่านมาผมไปยุโรปและสิงคโปร์ เห็นการเปลี่ยนแปลงหลายอย่างที่น่าสนใจ ตัวอย่างใกล้ ๆ อย่างประเทศสิงคโปร์ที่เขากำลังพัฒนาในเรื่องการเงิน ถึงแม้ว่าประเทศเขาเองได้ชื่อว่าเป็นประเทศศูนย์กลางการเงินอยู่แล้วก็ตาม และที่เพิ่งผ่านมาสิงคโปร์ก็ได้จัดงานเกี่ยวกับฟินเทคงานใหญ่ไปแล้ว ดังนั้นเขาจึงพยายามทำตัวเองให้เป็นศูนย์กลางของฟินเทคไปด้วย (ประกอบกับในช่วงนี้ที่ฮ่องกงกำลังมีปัญหา สิงคโปร์จึงได้รับประโยชน์ไปเต็ม ๆ)

ในแง่ของระบบนิเวศของสิงคโปร์เท่าที่ผมไปดูนั้น ตอนนี้เขาเริ่มเปิดให้บริการพร้อมเพย์ที่สามารถโอนเงินระหว่างธนาคารได้ แต่เท่าที่ทราบมาก็ยังไม่ค่อยหวือหวามากนัก เพราะที่นั่นมีธนาคารให้บริการอยู่ประมาณ 4 ธนาคารเท่านั้น ฉะนั้นระบบนิเวศหรือโครงสร้างที่สิงคโปร์อาจจะแตกต่างจากประเทศไทยอยู่มาก 

สำหรับประเทศไทยเองต้องยอมรับว่าระบบพร้อมเพย์หรือบริการอีเพย์เมนต์ต่าง ๆ ของเราหรือแม้แต่เรื่องของเทคโนโลยีถือว่าอยู่ในระดับแนวหน้าจริง ๆ เรื่องนี้ต้องชื่นชมแบงก์ชาติรวมถึงนโยบายหลาย ๆ อย่างที่เกี่ยวกับเรื่องการเงินการธนาคาร 

หากมองกันในเรื่องของระบบนิเวศแล้ว ต้องบอกว่าบริการทางการเงินบางอย่างอาจเหมาะกับประเทศหนึ่งแต่อาจจะไม่เหมาะกับอีกประเทศหนึ่งก็ได้ เช่น บริการทางการเงินหนึ่งที่ทำแล้วเวิร์คในบ้านเราหากเอาไปทำในฝั่งยุโรปอาจจะไม่เวิร์ค เพราะในฝั่งประเทศที่พัฒนาแล้วเขาไม่ได้มีปัญหาเหมือนเราในแง่การเข้าสู่เทคโนโลยีหรือในแง่การเข้าสู่บริการด้านการเงินต่าง ๆ เขาอาจจะดีกว่าเราเยอะ 

ดังนั้น เมื่อมีฟินเทคหรือบริการอะไรบางอย่างออกมา มันอาจจะไม่เหมาะกับประเทศของเขาแต่อาจจะเหมาะกับประเทศอย่างเรา เช่นเดียวกันฟินเทคหรือบริการอะไรบางอย่างที่เหมาะกับประเทศไทยแต่กลับประเทศอื่นอาจจะไม่เหมาะก็มี

ตัวอย่างง่าย ๆ อย่างคนไทยคุ้นเคยกับการที่เดินไปไม่กี่ร้อยเมตรก็จะพบตู้ ATM จึงไม่จำเป็นต้องพกเงินสดติดตัวมากนัก แต่พฤติกรรมรูปแบบนี้ก็อาจไม่เหมาะกับการไปใช้ในที่อื่น ๆ เช่น พม่า ลาว กัมพูชา ฯลฯ เพราะเขาไม่มีตู้ ATM แบบบ้านเรา หรือที่เวียดนาม เราอาจอยากจะรูดบัตรเครดิตแต่ที่นั่นเขาไม่นิยมใช้บัตรเครดิตกัน เขานิยมใช้เงินสดมากกว่า

ดังนั้น วิธีคิดบางอย่างที่เราใช้ในเมืองไทยก็อาจเอาไปใช้ที่อื่นไม่ได้ ตรงนี้นี่เองที่ผมพยายามจะโน้มน้าวมาโดยตลอดเลยก็คือ เมื่อเราทำธุรกิจให้ลองขยายธุรกิจออกไปข้างนอกหรือต่างประเทศ และจำเป็นต้องไปเรียนรู้พฤติกรรมของคนในประเทศนั้น ๆ ด้วยว่าเขามีพฤติกรรมอย่างไร ในแง่โครงสร้างพื้นฐานที่เขามีอยู่มันต่างกับประเทศไทยมากไหม เพราะเราไม่สามารถยกธุรกิจของเราแบบที่เคยทำไปตั้งที่นั่นได้ทั้งหมด

บางธุรกิจเคยขายทางออนไลน์ดีมาก ลูกค้าต่างโอนเงินผ่านอีแบงกิ้ง แต่ต้องการขยายธุรกิจไปกัมพูชา ปรากฏว่ากัมพูชาเรื่องของอีแบงกิ้งยังไปไม่ถึงไหน หรือไปเวียดนามที่นั่นระบบธนาคารก็ใช้เงินสดเป็นหลัก สรุปแล้วธุรกิจแบบที่เคยทำอยู่นั้นไม่เหมาะกับประเทศที่ว่ามา

คงต้องเน้นย้ำว่าต้องลองไปดูจริง ๆ ว่าแต่ละประเทศนั้น ๆ มีความพร้อมหรือไม่ บางอย่างที่ไม่เหมาะกับประเทศไทยแต่อาจจะเหมาะกับประเทศนั้น ๆ หรือบางอย่างที่เคยเวิร์คในเมืองไทยเมื่อยี่สิบปีก่อนแต่ตอนนี้ไม่เวิร์คแล้ว แต่เมื่อนำไปตั้งหรือนำไปใช้ในพม่าหรือลาวก็อาจจะเวิร์คก็ได้ เพราะที่นั่นหลายอย่างอาจเพิ่งเริ่มต้น อาจทำให้เรามีความได้เปรียบได้ด้วยเหมือนกัน 

ฉะนั้นต้องลองไปดูเองจริง ๆ ต้องออกไปด้วยตัวเอง ไปดูให้เห็นให้เข้าใจ เพราะวันนี้ทุกธุรกิจหยุดอยู่กับที่ไม่ได้ ทุกอุตสาหกรรมเคลื่อนไหวรวดเร็วมาก วันนี้ถ้าคุณหยุดอยู่กับที่เท่ากับคุณถอยหลังแล้วครับ